Мен подкастиңге анықтама бергенде ішінде «технология» сөзін қолдандым. Bakytgul Salykhova осы туралы пікірін айтып, «Подкастинг технология бола ала ма?» деген сұрақ көтерді.
Меніңше, технология деген ұғым физикалық құрылғылар мен жабдықтарды ғана емес, сонымен қатар, белгілі бір мақсатқа/нәтижеге жету үшін қолданылатын әдіс, тәсілдерді де қамтиды. Осы мағынада мен подкастиңді технология деп санаймын, себебі ол аудио және бейнемазмұнды тарату және тұтыну үшін түрлі әдістер мен процестер жиынтығын қамтып, бұл процесті автоматтандырады.
Подкастиң толығымен іске асуы үшін RSS-арнадан басқа, аудио және бейне кодектер, хостиң қызметтері және ойнату құрылғылары сияқты түрлі технологияларды пайдалану керек. Бұл технологиялардың барлығы подкастты таратуға және тұтынуға мүмкіндік беру үшін бірге пайдаланылады.
Интернетте мазмұнды таратудың көптеген басқа әдісі бар. Бірақ олар міндетті түрде технология бола бермейді. Бейне немесе аудиофайлды сайтқа жүктеу/жариялау – мазмұнды тарату әдісі. Бұл әдіс подкастиңде мазмұнды тарату және тұтыну үшін қолданылатын технологиялар мен әдістердің кейбірін қамтыса да, бұл процесті автоматтандырмайды. Тағы бір мысал, файлды немесе файлды ашатын сілтемесі бар электрондық хат жіберу, бұл – файлы тарату әдісі. Сол сияқты месенжерлер арқылы файл жіберу де – әдіс.
Бұл әдістер мен подкастиң арасындағы негізгі айырмашылық мынада: подкастиң мазмұнды RSS көмегімен жеткізіп қана қоймай, подкастқа жазылуға мүмкіндік беріп, мазмұнды тұтыну процесін автоматтандырады. Оған қоса, подкастиң түрлі технологиялардың басын қосып, оларды бір процеске айналдырып отырғандықтан да, мен подкастиңді технология деп білемін.
Сонымен қатар подкастиң әлемдік медианарыққа айтарлықтай әсер етіп, контент жасаушылар мен тұтынушылар үшін жаңа мүмкіндіктер туғызды. Подкастиң әлемдік деңгейдегі салаға да айналды. Подкастерлер мен подкастиңмен айналысатын ұйымдар саны жылдан жылға артып келеді. Меніңше бұл – подкастиң жай ғана әдіс емес, әртүрлі контексттер мен салаларда қолданылатын технология екенінің көрсеткіші.
Сондай-ақ, подкастиң жай технология емес, ол – деорталықтандырылған технология деуге де болады. Подкастиң арқылы таралған мазмұнды сан алуан қолданбалар мен тұғырларда тұтынуға болады. Орталықтандырылған технологиялар арқылы таралған мазмұнды тұтыну сияқты бір нүктеге байланбаған. Тыңдарман подкастты қашан, қалай тұтынам десе де өз еркі. Ал подкастерге подкаст бастау үшін басқа тараптан рұқсат алып, оны белгілі бір тұғырға немесе жүйеге тіркеу де міндетті емес. Әр адам өз компьютерімен-ақ подкасттың RSS-арнасын жасай алады. Осы қасиетіне байланысты подкастиң мазмұнды таратуға арналған басқа технологиялар мен әдістерден ерекшеленеді.
Егер сіз де өз салаңызда осындай технологияны қолданғыңыз келсе, қазақ тіліндегі «Подкастиң негіздері» деген тегін онлайн-курстан өтіп, өз подкастыңызды бастасаңыз болады.
Бұл сұраққа жауап беру үшін бізге подкастиңді түсіндіретін бірнеше түсінік пен процесті анықтап алу керек.
Көп адам подкастиң 2004 жылы пайда болды деп есептейді. Бірақ подкастиң 2001 жылдың басында пайда болғанының дәлелі бар. Дэйв Уайнердің сол жылы жазған мына постын оқып көріңіз. Осы постта сипатталған <enclosure> тэгі бар RSS-арна арқылы аудионы интернетте тарату процесі кейін подкастиң деген технологияның негізін қалаған.
Егер RSS-арнаның ішінде <enclosure> тэгі болмаса, демек, ол подкастиңге қатысы жоқ. Десек те, RSS-арна тек мәтіннен құралады, оның ішінде файлдың өзі емес, соны ашатын сілтеме ғана болады. Дэйв Уайнер RSS-арнаға <enclosure> тэгін қосқан сәттен бастап RSS-арна арқылы кез келген пішіндегі файл таратуға болады. Бұл тек аудио немесе бейне туралы ғана емес, ол фотосуреттер, PDF немесе Excel болуы да мүмкін. Енді осыған орай RSS-арна арқылы .doc пішініндегі файлдарды таратуды подкастиң деу орынсыз сияқты, сондықтан мен тек аудио мен бейнені қалдырдым.
Подкасттың эпизоды подкаст деп аталмайды, ол – эпизод. Бір эпизод қана жарияланған подкаст болуы әбден мүмкін, бірақ әдетте ол бірнеше эпизодтан құралады.
RSS-арнаның да неше түрі болады, мысалы: ашық және жабық. Жабық RSS-арнаны кез келген адам аша алмайды. Оны ашу үшін авторизациядан өтуі қажет. Менің ойымша, RSS-арна ашық болмаса, ол барлық адамға қолжетімді болмаса, біз ол арнаны подкастиңге қатысы бар деп айта алмаймыз. Сондықтан, меніңше, подкастиңге қатысты RSS-арна сонау 2001 жылы Дэйв Уайнер жасаған RSS-арна сияқты ашық болуы керек.
Қорыта келе қазіргі таңда мен ұсынып отырған подкастиңнің анықтамасы мынандай:
Подкастиң – Интернетте аудио немесе бейнефайлдар жинағын ашық RSS-арна арқылы тарату процесі, технология.
Подкастиң – радио, ТВ сияқты контент таратуға арналған құрал. Подкастиңнің ешбір жанр немесе форматқа қатысы жоқ. Әңгімені немесе сұхбатты подкаст деу – қате түсінік. Ендігі жазбаларымда «Подкаст деген не?» сұрағына жауап беремін.
Алматыда «Мedia Құрылтай» деген шарада Әйнел Әмірхан сөз сөйлепті. Сөйлегенде подкастиңнің мазмұнды таратуға арналған технология екенін анықтап тұрып айтыпты. 1
Айнель презентациясында подкастиңге қатысты «жанр тазалығы» деген сөз тіркесін қолданады. Мен оны оқып, зерттеп көрдім де, ойландым: подкаст жанр бола ала ма?
Әдетте «жанр» деген шығарманың құрылымына сай болады. Сонымен қатар кез келген жанр әрдайым өзгеріп отырады екен. Жалпы алғанда, мені жанрлардың әлі де толық нақтыланбағандығы таңғалдырды.
Сөйте келе мынадай сұрақ пайда болды: жанрлар әрдайым өзгеріп отыратынын ескере отырып, біз кез келген шығарманы оның тұтынушыға жету жолына байланысты жанрға бөле аламыз ба?
Стрим мен подкастиң
Мәселен, «стрим» деген ұғым бар. Ол туралы интернет былай дейді: «стрим – бұл провайдерден пайдаланушыға аудио және бейне деректердің онлайн түрде үздіксіз беріліп отыруы. Дәлірек айтқанда, «интернеттегі тікелей эфир». … «Стрим» сөзі ағылшын тілінен аударғанда «ағын» дегенді білдіреді.» 2
Қазіргі таңда әлеуметтік желілердің басым көпшілігінде әр қолданушы стрим жасай алады. Ал атауы «стрим» болуы үшін ол жерде не болып жатқаны маңызды емес, сол мазмұнның таралу жолы маңыздырақ, бұл – интернеттегі тікелей эфир. Стримдердің түрлері көп, бірақ олардың бәрін біріктіретіні – оның технологиялық жағы.
Ал енді подкастиңге келсек. Мазмұн «подкаст» деп аталуы үшін ол интернетте <enclosure> деген тегі бар RSS-арна арқылы таралуы керек. Осы жерде жаңағы стриммен ұқсастығы мен үшін айқын. Подкастиңді технология ретінде алатын болсақ, мазмұнның құрылымына қарағанда, оның тұтынушыға жету жолы маңызды. Кез келген нәрсені таратуға болады, бірақ таралу жолы белгілі болуы керек, ол – RSS-арна.
Осыған орай «стрим» және «подкастиң» ұғымдары интернетте таралу жолына байланысты бөлек жанр бола ала ма?
Жанр әлде санат
«Подкаст» және «стрим» терминдері аудио, бейнемазмұнды жеткізудің нақты әдістеріне қатысты екені рас болса да, олар дәстүрлі мағынада жанр емес. Өйткені жанр әдетте мазмұнның өзіне, оның құрылымына байланысты. Мазмұнның жанры оның жеткізілу жолына еш қатысы жоқ. Мысалы, комедиялық подкаст жеткізу әдісіне байланысты подкаст болады, ал жеткізілген мазмұн түріне байланысты оның жанры – комедия.
«Подкаст» пен «стримді» жеткізу әдісіне байланысты санат (category) ретінде қарастыруға болады. Шығарманың жанры оның тақырыбына, стиліне және форматына байланысты анықталса, жеткізу әдісі жай ғана мазмұнды тұтынушыға қалай таратып, қалай қабылдағанын білдіреді.
Санат – ұқсас сипаты немесе қасиеті бар, бірге жіктелуі мүмкін заттар тобы. Санаттың мақсаты күрделі ақпаратты жүйелеп, түсінуді; байланысты объектілер мен идеяларды тауып, оларды салыстыруды жеңілдету.
Бұл мағынада, «стрим» мен «подкастиң» – «теледидар», «радио» сияқты аудио немесе бейнемазмұнды жеткізу санаты. Жеткізілетін мазмұн комедия, драма, білім беру, жаңалықтар және т.б. сияқты әртүрлі жанрларға жатуы мүмкін, бірақ жеткізу әдісін санаты айқындайды.
Қорытынды
Подкастиң технология ретінде жанр бола алмайды, ал подкасттың жанры болуы мүмкін.
Телефонда подкаст тыңдау – мен үшін аудио мазмұнды тұтынудың ең ыңғайлы тәсілі. Қазір iOS және Android құрылғылары үшін подкаст тыңдауға ыңғайлы көптеген ақылы және тегін қосымшалар бар. Бұл пост телефонда подкаст тыңдау жайында.
Подкастты телефонда тыңдаудың бірінші қадамы – подкаст қосымшасын телефонға жүктеп алу. iOS құрылғыларындағы App Store мен Android құрылғыларындағы Google Play Store-да көптеген тегін подкаст қосымшалар бар. Ішіндегі танымалдары Apple Podcasts, Google Podcasts және PocketCasts.
Подкаст қосымшасын телефоныңызға орнатқаннан кейін, сізді қызықтыратын тақырыптағы подкастты іздесеңіз болады. Аты, тақырыбы немесе подкаст жүргізушісі бойынша іздеуге болады.
Сізге ұнайтын тақырып туралы подкастты тапқаннан кейін оған жазылып алыңыз. Сонда подкасттың жаңа эпизодтары шыққан бойда телефоныңызға хабарлама келеді және ол эпизод автоматты түрде телефоныңызға жүктеледі.
Эпизодты тыңдау үшін подкаст қолданбасында «play» тетігін түртіңіз. Басқару элементтерін пайдаланып тыңдауды басқара аласыз: тыңдауды паузаға қойып, оны алға немесе кейін айналдырып және тыңдау жылдамдығын басқара аласыз.
Телефонда подкаст тыңдаудың басты артықшылығы – ыңғайлылық. Жол жүру, жаттығу немесе басқа тапсырмаларды орындау кезінде тыңдай аласыз. Бұл сүйікті подкасттарыңызды тыңдап жүріп басқа да тапсырмаларды орындауға мүмкіндік береді.
Телефонда подкасттарды тыңдаудың тағы бір артықшылығы – аудио мазмұнның кең кітапханасы. Саясат, жаңалықтар, ойын-сауық пен хобби туралы мыңдаған подкаст бар. Әркім өзіне ұнайтын тақырыпта, өзіне пайдалы және қызық болатын подкаст таба алады.
Телефонда подкаст тыңдаудың бірнеше қадамы:
Подкаст қосымшасын жүктеп алыңыз: App Store (iOS құрылғылары үшін) және Google Play Store (Android құрылғылары үшін);
Орнатылған қосымшадан сізді қызықтырған тақырып бойынша подкастты іздеп табыңыз;
Керекті подкастты тапқан соң оған жазылып алыңыз. Сонда сіз бұл подкастты жоғалтып алмайсыз және ол подкасттың жаңа эпизодтары шыққанда сізге хабарлама келіп тұрады;
Енді тақырыбы қызықтырған эпизодты түртіп оны ойнатыңыз. Құттықтаймын, сіз енді подкаст тыңдай білесіз 🙂
Один мой фейсбучный френд выложил свое интервью в ютуб и называет это подкастом. Как будто подкаст это такой жанр, тогда как подкаст жанром не является. Подкаст и подкастинг это про технологию распространения контента.
Понятие жанр относится к типу контента, такого как музыка, фильм, литература и т.д. А подкастинг это про то, как этот контент распространяется. Если какой-либо контент называется подкастом, это значит, что этот контент распространяется в интернете через RSS-канал, и не важно какого жанра этот контент.
Сами подкасты могут быть созданы в разных жанрах, например:
Новости: подкасты, освещающие новости и текущие события, такие как политика, мировые события и последние новости.
Образовательные: подкасты, ориентированные на предоставление образовательного контента, такого как лекции, уроки и интервью с экспертами в различных областях.
Рассказы, историй: подкасты, которые рассказывают истории в повествовательном формате, такие как вымышленные истории, реальные преступления и личные истории.
Наука и технологии: подкасты, в которых обсуждаются научные исследования и технологические достижения, включая интервью с экспертами в этой области.
и другие. Жанров очень много.
Таким образом, подкастинг — это технология распросранения, доставки аудио- видеоконтента, а подкаст может быть создан в разных жанрах.
Қазір қызыққа деп ChatGPT-ге сұрақтар қойып жүрмін. Бүгін “Ютуб видеолары подкаст па?” деп сұрадым. Жасанды интеллекттің жауабы мынандай:
“YouTube бейнелері кейбір ұқсастықтары бар болса да, подкаст болып саналмайды. Подкасттар әдетте RSS-арна арқылы таратылатын аудио немесе бейне жазбалар, бұл тыңдаушыларға жазылуға және шығарылған кезде жаңа эпизодтарды автоматты түрде алуға мүмкіндік береді.
YouTube бейнелері негізінен визуал орта және әдетте RSS-арна арқылы таралмайды. YouTube-та адамдар жеке влогтардан, музыкалық бейнелерден, оқулықтардан және т.б. бастап, кез келген бейнелерді жүктей алатын жалпы платформа. Дегенмен, көптеген подкастерлер кеңірек аудиторияға қол жеткізудің жолы ретінде YouTube-ке де өз эпизодтарын жүктейді.”
Алдыңғы аптада пост жариялағанмын, сол постқа Нұрболат Туысбайұлы деген бауырым ішінде бірталай сұрағыы бар мынадай пікір қалдырыпты:
RSS-каналда жұмыс істеуге неге құлықсыз жұрт? Қандай қиыншылықтары бар? Ютубқа сұхбат салып, оны подкаст деп атау — трендте болу үшін орын алған жағдай ма? Неге RSS-канал қолданбаса да “подкаст” сөзіне жабысып қалды жұрт?
Ең алдымен айтып өткім келетін нәрсе, ол – бұл сұрақтарды сол ютубта «подкаст» жасап жүргендерге қою керек. Ал жалпы мен ойымды айтып, жауап беріп көрейін.
Жұрт неге RSS-арнамен жұмыс істеуге құлықсыз?
Ең алдымен жұрт ондай нәрсе бар екенін, оның болуы керек екенін білмеуі мүмкін. Одан кейін білсе де, түсінбеуі мүмкін. Менің байқағаным, әдетте подкастиңді сөйлесу жанры деп ойлайтындар – кәдімгі подкаст тыңдамайтындар. Олар подкаст дегенді тек ютубтан ғана көрген. Ал ютубта көбіне әңгіме жанрындағы подкасттар жарияланғандықтан, олар да тура сондай форматта, сондай жанрда подкаст жасайды. Яғни, олар подкасттың басқа түрін «көрмеген» . Сондықтан, мен үшін ол кісілер подкастиң деген контентті тарату технологиясы екенін білмеуі таңғаларлық жайт емес.
Соңғы кезде мен айтып жүрген тезис: подкаст жасау үшін подкаст тыңдау керек. Бұл «кітап жазу үшін, кітап оқу керек» деген сияқты нәрсе. Ұяңда не көрсең ұшқанда соны ілесің емес пе? Сондықтан подкаст бастар алдында көптеп подкастты көбірек тыңдау қажет.
RSS-арна жасаудың қандай қиыншылықтары бар?
Ешқандай қиыншылығы жоқ. Ютубқа видео жариялағаннан оңай болмаса, тең нәрсе. Мәселе сол RSS-арнаны таратуға келгенде шығады. Алдымен RSS-арнаны жасайсың, сосын оны подкаст-тұғырларға жариялау керек деген кезде көбісінің логикасы сынады. Көптеген сұрақтар пайда болады. Үйренбеген, таңсық нәрсе. Осы процесті толық түсіндіретін де пост та жариялап қойдым.
Ерекше атап өткім келетін нәрсе: подкасттың әр эпизодын әр тұғырға бөлек-бөлек жүктеу қажет емес. Подкасттың RSS-арнасын Apple Podcasts, Google Podcasts деген сияқты подкаст-тұғырларға бір рет қана саласыз. Кейін ол жерде подкасттың эпизодтары автоматты түрде жарияланып тұрады.
Бір подкаст-хостиң. Бір RSS-арна. Көптеген подкаст-тұғырлар. Подкастиң осылай жұмыс істейді.
Ютубқа сұхбат салып, оны подкаст деп атау — трендте болу үшін орын алған жағдай ма?
Қазір подкаст бастау, подкастқа қонақ болып бару тренд екені рас. Ал «сұхбат салып, оны подкаст деп атау» сол баяғы білмегендіктен деп ойлаймын. Қазір кейбір ютуб-арналар уақыты жоғын айтады. Шынымды айтсам, мен ондай сөзге сене бермеймін. Шындап қолға алса, жарты сағаттық жұмыс. Арнайы сондай кісілер үшін RSS-арна жасап, оны подкаст-тұғырларға салу жолын көрсететін пост жазып қойдым. Бұдан басқа не істей аламыз? Енді ол кісілерге өзіміз барып, тегін істеп беруіміз керек шығар?!
Жұрт неге RSS-арнасы болмаса да “подкаст” сөзіне жабысып қалды?
Ол кісілер “подкаст” сөзіне жабысып қалды деп ойламаймын. Подкасттың орнында басқа да сөз де болар еді. Еркін әңгіме, сұқбат форматында немесе жанрында жасаған контентін жәй ғана «сұқбат», не «әңгіме» дегісі келмейтін сияқты. Ал сол сұқбат пен әңгімені «подкаст» десе, ол «жаңарып» , «түрлене» түсетін сияқты. Оған қоса «заманауи» естіледі, түсінесіз бе?
Мүмкін олар шынымен подкаст жасағысы келген шығар, бірақ сол подкаст деген не деп ізденбеген. Ютубтан көріп жүр ғой «Замандас» , «Дөп сөз» деген подкастарды. Сол ютубта да жарияланатын подкасттардың арғы жағында арнайы технология тұрғанынан хабарсыз. Хабары болса неге жасамайды?
Енді ютубта да жарияланатын, RSS-арнасы бар подкасттарға келсек. Олар көбіне қосымша подкаст-тұғырлар туралы еш жерде айтпайды, жазбайды. Аудиториясына подкастты тұтыну жолдарын көрсетпейді де. Аудиториясын сол ютубта «қамап» ұстап отырғысы келетіндей әсер қалдырады. Формально оларға подкастиң туралы сұрақ қоя алмайсың, себебі, подкасттары ютубқа жарияланса да, бөлек RSS-арнасы бар. Бірақ ол туралы білмесе, RSS-арнаның болғанынан тұтынушыға не пайда? Подкастердің өзі, егер ол RSS-арна бар екенін ешкімге айтпаса, оны не үшін жасады?
Қазір былай жасау керек: RSS-арна жасадың ба? Енді аудиторияңды сол арқылы подкаст тыңдап үйрет, сонда сенің ол жерде де аудиторияң болады.
Это пост о том, как из Youtube-канала сделать подкаст, взяв то, что у них уже есть и добавив то, чего у них пока нет. Для примера решил взять проект Airan Media. Но не подумайте, что это единственный случай в Казнете, когда команда, называет свои разговорные видео на ютубе подкастами. К примеру, есть Esquire Kazakhstan или Нуртас Адамбай. По этому поводу я ранее писал пост, обращение «Вниманию СМИ, которые делают «подкаст»» .
Итак, у Айран Медиа, как и у любого другого ютуб-проекта, уже есть почти все необходимое для запуска подкаста:
Название;
Обложка;
Описание;
Эпизоды.
Рассмотрим эти пункты подробнее.
Название подкаста
Обычно в таких случаях название ютуб-канала становится названием подкаста; рекомендую писать название или на латинице, или на корилице. Если сделать вперемешку, некоторые слушатели не смогут найти подкаст в каталогах. Можно написать оба варианта, как это сделали ребята из Dope soz. В названии подкаста писать, что это подкаст не нужно. Итак понятно, что это подкаст. Варинты названия подкаста Airan Media:
Airan
Airan Media
Айран
Айран Медиа
Airan / Айран
Airan Media / Айран Медиа
Айран Подкаст
Airan Подкаст
Airan Медиа
Обложка подкаста
Так же как и с названием канала, обложка канала может стать обложкой подкаста. Обложка подкаста обязателен только в тех случаях, когда подкаст нужно публиковать на подкаста-платформах. У этих платформ есть свои требования к обложкам:
Обложка подкаста должна быть квадратной, размер от 1400×1400 до 3000×3000 пикселей;
Тип файла JPEG или PNG;
По весу обложки обычно требований нет, но чем меньше он весит, тем лучше.
Желательно, чтобы на обложке подкаста, хорошо читалось название подкаста и было видно ведущего. Если же у подкаста несколько ведущих, думаю можно обойтись только названием подкаста и логотипом вашего медиа. Опять таки, на обложке тоже не нужно писать «подкаст» или «podcast».
То, как обложка вашего подкаста смотрится на разных устройствах, покажет сервис Podcast Cover Art Preview – невероятно полезный инструмент. Там можно увидеть, как обложка подкаст выглядит на Apple Podcasts для iOS и Mac, Google Podcasts, Spotify Podcasts, Pocket Casts, Podcast Addict – это малая часть подкаст-платформ, где будет опубликован ваш подкаст.
Описание подкаста
Описание вашего YouTube канала может стать описанием вашего подкаста. Но не забудьте из описания убрать те моменты, которые есть на ютубе, но не будут на подкасте.
Если вы хотите переписать описание подкаста, я рекомендую написать два-три абзаца вот такого содержания:
То, что ваши слушатели считают правдой и/или с чем согласны или то, во что они верят;
«Сейчас трудно уследить за новостным потоком, но разбираться что к чему нужно… От этого зависит то, как…»
«Важно уметь разговаривать и понимать друг друга…»
«Мы любим спорт, а спорт любит нас…»
То, что ваши слушатели могут ожидать услышать в каждом выпуске. Это такие моменты как, частота выпуска эпизодов, жанр и формат подкаста, ведущие и гости, поднимаемые темы, решаемые проблемы;
То, кому будет интересеи и полезен этот подкаст и ключевые слова для поисковых систем.
Помните: после названия и обложки подкаста, люди читают описание, и потом идут в секцию с эпизодами. Для роста количества аудиторий подкаста, важно написать яское и понятное описание подкаста.
Эпизоды подкаста
Эпизоды подкастов бывают двух видов: аудио и видео. К примеру, вот это аудиоподкаст, а это видеоподкаст. Эпизоды подкаста в аудио воспроизводят все подкаст-приложения. А вот видео, к сожалению, не все. Некоторые подкаст-приложения воспроизводят видео без картинки, как аудио.
Так же и с подкаст-хостингами: везде можно публиковать аудио, и очень редко, когда поддерживается публикация видео. В случае с Airan Media, я рекомендую извлекать из их видеороликов аудио и в описании эпизодов, давать ссылку на видео версию эпизода. Недавно мой мини-опрос показал, что люди хотят иметь выбор: слушать только аудио или смотреть видео.
Так как подкаст это не жанр, то в их подкасте можно публиковать не только то, что на ютуб-канале называют подкастом, а все что там публикуется. Это нормальное решение, но может привести к путанице. В идеале для каждого формата должен быть отдельный RSS-канал. Отдельно для новостей, отдельно для доков, отдельно для разговоров и т.д.
Насчет обложки эпизода подкаста. Название, описание эпизодов подкаста будут идентичны тому, что есть на ютубе, а вот обложку эпизода нужно сделать квадратной. Требования такие же, как и к обложке подкаста. По идее, делать отдельную обложку для эпизода подкаста не обязательно. По умолчанию, там появляется обложка подкаста. Делать отдельную обложку для эпизода подкаста, я считаю хорошим тоном.
Если копируете текст из описания видео на ютубе, учитывайте, что ютуб режет ссылки. Убедитесь, что все ссылки в описаний эпизода подкаста рабочие.
Теперь давайте приступим к той части, чего у ютуб-каналов нет.
Хостинг для подкаста и RSS-канал
Чтобы «подкаст» на ютубе стал подкастом, нужно создать RSS-канал, и не просто RSS-канал, а RSS-канал, который содержит в себе тег <enclosure>. В RSS его добавил Дэйв Уайнер. Тег <enclosure> содержит в себе прямую ссылку на медиафайл, будь это аудио или видео. Для создания такого RSS-канала нужен подкаст-хостинг.
Подкаст-хостинг – это место, где хранится и откуда распространяется вся информация о подкасте: название, обложка, эпизоды, описание и т.д. Подкаст-хостинг объединяет всю эту информацию в файл XML-формата – создает RSS-канал, который содержит в себе тег <enclosure>. С помощью такого RSS-канала подкаст публикуется на таких платформах, как Apple Podcasts, Google Podcasts, CastBox и т.д.
Хостинг для подкастов выполняет точно такую же функцию как ютуб для видео, лишь с одним важным отличием: RSS-канал, который генерирует YouTube не содержит в себе тег <enclosure>. Вы можете убедиться в этом сами. Вот код RSS-канала от ютуб-канала AIRAN, который так же доступен по ссылке:
Вместо <enclosure> RSS-канал, который создает Youtube, содержит в себе только ссылку на страницу, где опубликовано видео, но не прямая ссылка на медиафайл. Именно поэтому разговорные видео на Youtube не подкасты. Для создания подкаста нужен отдельный хостинг, который генерирует RSS-канал с тегом <enclosure>.
В этом моменте вариантов два: делать свой подкаст-хостинг или воспользоваться сторонним.
Сторонние хостинги бывают платные и бесплатные. ТОП бесплатных подкаст-хостингов я собрал здесь. Список хороших сторонних подкаст-хостингов составлю позже, их очень много.
Как подкастер, я прошел весь этот путь: начинал с бесплатного подкаст-хостинга Anchor FM, потом переехал к одному из самых старых подкаст-хостингов Libsyn, а сейчас собрал свои подкасты на собственном подкаст-хостинге – это самый надежный путь.
Критерий выбора подкаст-хостинга примерно такие:
если вы только начинаете делать подкаст и просто пробуете что-то сделать выбирайте бесплатный подкаст-хостинг;
если вы хотите профессионально подойти к делу, то вам нужен какой-нибудь платный подкаст-хостинг с хорошей статистикой;
ну, а если вы думаете о будущем своего подкаста, то вам нужен свой подкаст-хостинг. Свой, значит, что подкаст-хостинг на отдельном домене и хостинге. Я бы не сказал, что создать свой подкаст-хостинг сложно, но человек, который не занимался созданием сайтов, может столкнуться с трудностями. Я помогаю создать подкаст-хостинг для больших и маленьких подкастов, могу помочь и вам.
После того, как все работы по созданию и настройке подкаст-хостинга будут закончены, я передам вам все пароли, и вы сами будете управлять своим подкастом, и он будет принадлежать Вам.
Я никогда не оставляю своих клиентов на полпути, и всегда буду на связи, подскажу решения проблем, дам рекомендации и поделюсь инструментами – бесплатно. Вот примеры моих работ:
Итак, подкаст-хостинг хранит в себе все файлы подкаста и генерирует RSS-канал с тегом <enclosure>. Каждый раз когда на этот хостинг загружается новый эпизод подкаста, этот хостинг обновляет информацию в RSS-канале подкаста, и новый эпизод публикуется на подкаст-площадках. Так работает подкастинг.
Эпизоды подкаста не загружаются на каждую подкаст-платформу по отдельности. Все эпизоды подкаста хранятся в одном месте и распространяются с помощью RSS-канала. Любые изменения внесенные в RSS-канал, применятся на всех подкаст-площадках.
Дистрибуция подкаста
После того, как RSS-канал подкаста создан нужно доставить его до слушателей. Первый шаг: добавить RSS-канал подкаста на подкаст-площадки, то есть, сделать дистрибуцию подкаста.
У каждой площадки есть подробная инструкция как это делать. Некоторым подкаст-приложениям может понадобиться несколько дней, чтобы опубликовать добавленный подкаст. Вот инструкции пяти популярных площадок:
Эту работу каждый может сделать сам, но если нужна помощь – пишите.
Универсальная ссылка на подкаст
После того, как ваш подкаст появится на Apple Podcasts, можно воспользоваться сервисом podcast.kz – этот сервис «создаёт удобную и красивую страницу для подкаста со ссылками на популярные сервисы» , где опубликован ваш подкаст . То есть это одна ссылка, где собраны почти все остальные ссылки на подкаст-площадки. Есть вариант ссылки pc.st, кому как удобно.
В интернете много подобных сервисов, у каждого своя уникальность:
После того, как подкаст создан и опубликован на подкаст-площадках вы наверняка расскажите о нем всему миру. Но, как показывает практика, просто рассказать недостаточно – нужно буквально обучать своих подписчиков слушать ваш подкаст.
Недостаточно один раз показать ссылку на подкаст в сторис и забыть о нем. Так ваш подкаст не наберет аудиторию. Рассказывайте о подкасте, о том, где и как его слушать, как подписаться, как оценить в сторис каждый день. Создавайте подробные, отдельные посты на эти темы.
Можете в начале и конце своих видео показывать на своем примере, как найти и подписаться на ваш подкаст. Вот как обучают своих слушателей подкастеры, эпизоды подкастов которых, слушают миллионы:
Так же, вы можете публиковать отдельные эпизоды подкаста только в аудио – это однозначно привлечет аудиторию на ваш подкаст. «Переливайте» свою аудиторию из одной площадки в другую.
Заключение
После того, как вы сделаете все написанное один раз, остается только публиковать новые эпизоды и показывать своей аудитории, как и где слушать его. Создание RSS-канала и дистрибуция подкаста делается только один раз.
Ознакомившись с этим постом, можно подумать, что подкастинг слишком сложен – это обманчивое представление. Если хотите глубже понимать подкастинг и разбираться в нем, можете послушать эпизоды подкаста «Время подкастинга» – там я объясняю подкастинг еще проще.
Почти каждое СМИ, к которым я обращаюсь по поводу их «подкаста», думает, что я хайпую, пиярюсь на их имени или, что их заказали 🙂 Ни в коем случае. Поясню моменты специально для них.
Перед тем, как чем-то заниматься, детально разберитесь с тем, что это такое и как оно работает. В данном случае речь о подкастинге. Вы может быть уже знаете, что подкастинг не жанр, а технология дистрибуции контента в интернете. Раз уж вы хотите делать подкаст изучите подкастинг чуть глубже просмотра других «подкастов» на ютубе.
Не нужно думать, что я пишу и говорю только о вас. О других я или написал до вас, или буду писать позже. Всё по мере поступления. Послушайте эпизоды QazPodcast, там я уже говорил о многих. Если бы вы не начали делать «подкаст», то у меня к вам не было бы вопросов по этому поводу. Так что, как только у вашего «подкаста» проявляется RSS-канал все вопросы по этому поводу будут закрыты. Ваш случай для меня не первый и наверняка не последний. Вы поймите, что ваш случай для меня очередной кейс. Я не зациклился именно на вашем «подкасте» . Мы решим эти вопросы и вы пойдёте делать свои дела, а я пойду по своему пути.
Мой основной интерес в защите казахстанского подкастинга от подмены понятий. Я бы очень хотел, чтобы подкастинг в Казахстане нормально распространился. А когда вы называете подкастом свои разговоры, вы сильно тормозите этот процесс, и по сути содействуете росту медиабезграмотности среди населения.
Подкастингом я занимаюсь профессионально (если так можно сказать) и ничем другим не занимаюсь. Это сфера, в которой я тружусь вот уже три года. И да, я могу помочь вам решить вашу проблему, всё будет сделано грамотно. Но то, что я пишу вам или о вас, ни коим образом не предполагает и не обязывает вас работать именно со мной. Моё обращение, а в некоторых случаях и требование, создать RSS-канал для «подкаста», не есть коммерческое предложение. Мы можем сотрудничать, без проблем, но я никого, ни к чему не обязываю. Выбор всегда за вами.
Подкастиңмен кәсіби айналысып жүрген үш жылда нақ түсінгенім, қазіргі таңда авторға немесе медиаға өз контентін ешбір шектеусіз таратып, аудиториясымен интернетте тәуелсіз байланыс орнатуға мүмкіндік беретін құралдардың бірі подкастиң екен.
Осындай тәуелсіздік – подкастиңнің түбегейлі принципі. Өйткені 22 жыл бұрын Адам Карри подкастиң идеясын көпшілікке таныстырып, ол идеяны Дэйв Уайнер RSS арқылы іске асырғанда, адамдардың интернеттегі тәуелсіздік деңгейі осындай болуы қалыпты болған.
Содан уақыт өте келе интернетте орталықтандырылған Фейсбук, Ютуб, Инстаграм сынды әлеуметтік желілер мен қызметтер кеңінен тарады. Енді автор, өз аудиториясы сол жерде шоғырланғандықтан, өз контентін сол әлеуметтік желінің қас-қабағына қарап отырып жасауға мәжбүр болды. Орталықтанған қызметтердің талаптарына сай контент жасамаса, оның аккаунты не бұғатталады, не жойылады. Автордан сұрамай, ескертпей, аккаунтын толығымен жойып жіберу жайттары қалыпты болып кетті. Менің ойымша, бұл – әділетсіздік, сөз бостандығына қарама-қайшы және автордың тәуелсіздігін шектейтін құбылыс. Олай болмауы керек. Автор не айтса да, не жазса да өз еркі. Егер заң бұзса, жауапкершілікке тартылып, оның мәселесін сот шешкені абзал. Әрине, бұл – идеалистік ұстаным, толығымен дәл осылай бола қоюы екіталай. Десек те, «олай жасай алмаймыз» деп қол қусырып отыра беру қаншалықты дұрыс?
Шешім: жеке сайт ашу, өз аудиторияңызды сол жерге шоғырландыру. Не жазсаңыз да, не жасасаңыз да, алдымен сол сайтқа салу. Мысалы, мына пост алдымен менің жеке сайтымда жарияланған, содан кейін барып басқа жаққа тарайды. Бұл постқа кім ықпал ете алады? Тек қана мен. Инстраграм, Фейсбук бұл постты жойса да, ол менің сайтымда әрдайым жарияланып тұрады.
Ендігі мәселе. Аудиториямен шектеусіз байланыс орнату. Әзірге оның екі жолын білемін:
Электронды пошта
Подкастиң
Мен әзірге электронды пошта тақырыбын жетік зерттеп үлгермедім, ал подкастиң туралы айтарым бар. Жеке хостиң арқылы таралатын подкастты ешкім шектей алмайды. Сайттың мекені бұғатталса да, оны басқа бір мекенге көшіру – бірнеше минутта шешілетін мәселе. Бір мекен бұғатталса, оның орнына бірден екеуін ашып қоюға болады. Шек жоқ. Автор подкаст бастау үшін еш жерде тіркелуі де керек емес, ешкімнен ешқандай рұқсат алудың да қажеті жоқ. Бұл жерде лицензия, сертификат, рұқсат деген әңгіме жоқ.
Қазіргі таңда подкастиңді жанр деп көрсету үрдісі – осындай тәуелсіз технологияның елімізде көпшілікке таралуын шектеп тұрған факторлардың бірі. Мәселені түсіне тұра «подкасттарына» RSS-арна жасамай отырған БАҚ-тар мен инфлюенсерлер бұл жағдайды ушықтырып отыр. Мұны біліп-білмей істеп отырғаны маған белгісіз.
Оның үстіне подкастиң орталықтандырылмаған технология болғандықтан, аудио десе музыканы ойлайтын біздің аудиторияға подкастқа жазылып, оны тыңдау қиын. Подкастиң әлемінде Ютуб сияқты орталық жоқ. Әр қолданбаның бөлек-бөлек подкасттар қоры бар, интерфейстері де әртүрлі. Сондықтан өзі қиын жағдайды, одан ары қиындатпай, ютубта “подкаст” жасап жүрген мекемелер мен адамдар тезірек RSS-арна жасаса деген ой. Ал жалпы алғанда, шешетін мәселе жетерлік.
Авторға тәуелсіздік беретін технология бар – подкастиң. Ол 20 жылдан астам тарихына қарамастан істеп тұр және жетік дамыған. Ендігі мәселе, елімізде сол технологияны қорғап алып, оны қолдануды аудиторияға үйрету. Егер біз қазір подкаст деген сөйлесу жанры десек, біз осы әлеуметтік желі проблемаларының деңгейінде қала береміз. Ол дегеніңіз сол баяғы сөз бостандығының шектелуіне алып келеді.
Менің подкастиң үшін күресіп жүргенімнің бір себебі осы – автордың тәуелсіздігі.
