Алдыңғы аптада пост жариялағанмын, сол постқа Нұрболат Туысбайұлы деген бауырым ішінде бірталай сұрағыы бар мынадай пікір қалдырыпты:
RSS-каналда жұмыс істеуге неге құлықсыз жұрт? Қандай қиыншылықтары бар? Ютубқа сұхбат салып, оны подкаст деп атау — трендте болу үшін орын алған жағдай ма? Неге RSS-канал қолданбаса да “подкаст” сөзіне жабысып қалды жұрт?
Ең алдымен айтып өткім келетін нәрсе, ол – бұл сұрақтарды сол ютубта «подкаст» жасап жүргендерге қою керек. Ал жалпы мен ойымды айтып, жауап беріп көрейін.
Жұрт неге RSS-арнамен жұмыс істеуге құлықсыз?
Ең алдымен жұрт ондай нәрсе бар екенін, оның болуы керек екенін білмеуі мүмкін. Одан кейін білсе де, түсінбеуі мүмкін. Менің байқағаным, әдетте подкастиңді сөйлесу жанры деп ойлайтындар – кәдімгі подкаст тыңдамайтындар. Олар подкаст дегенді тек ютубтан ғана көрген. Ал ютубта көбіне әңгіме жанрындағы подкасттар жарияланғандықтан, олар да тура сондай форматта, сондай жанрда подкаст жасайды. Яғни, олар подкасттың басқа түрін «көрмеген» . Сондықтан, мен үшін ол кісілер подкастиң деген контентті тарату технологиясы екенін білмеуі таңғаларлық жайт емес.
Соңғы кезде мен айтып жүрген тезис: подкаст жасау үшін подкаст тыңдау керек. Бұл «кітап жазу үшін, кітап оқу керек» деген сияқты нәрсе. Ұяңда не көрсең ұшқанда соны ілесің емес пе? Сондықтан подкаст бастар алдында көптеп подкастты көбірек тыңдау қажет.
RSS-арна жасаудың қандай қиыншылықтары бар?
Ешқандай қиыншылығы жоқ. Ютубқа видео жариялағаннан оңай болмаса, тең нәрсе. Мәселе сол RSS-арнаны таратуға келгенде шығады. Алдымен RSS-арнаны жасайсың, сосын оны подкаст-тұғырларға жариялау керек деген кезде көбісінің логикасы сынады. Көптеген сұрақтар пайда болады. Үйренбеген, таңсық нәрсе. Осы процесті толық түсіндіретін де пост та жариялап қойдым.
Ерекше атап өткім келетін нәрсе: подкасттың әр эпизодын әр тұғырға бөлек-бөлек жүктеу қажет емес. Подкасттың RSS-арнасын Apple Podcasts, Google Podcasts деген сияқты подкаст-тұғырларға бір рет қана саласыз. Кейін ол жерде подкасттың эпизодтары автоматты түрде жарияланып тұрады.
Бір подкаст-хостиң. Бір RSS-арна. Көптеген подкаст-тұғырлар. Подкастиң осылай жұмыс істейді.
Ютубқа сұхбат салып, оны подкаст деп атау — трендте болу үшін орын алған жағдай ма?
Қазір подкаст бастау, подкастқа қонақ болып бару тренд екені рас. Ал «сұхбат салып, оны подкаст деп атау» сол баяғы білмегендіктен деп ойлаймын. Қазір кейбір ютуб-арналар уақыты жоғын айтады. Шынымды айтсам, мен ондай сөзге сене бермеймін. Шындап қолға алса, жарты сағаттық жұмыс. Арнайы сондай кісілер үшін RSS-арна жасап, оны подкаст-тұғырларға салу жолын көрсететін пост жазып қойдым. Бұдан басқа не істей аламыз? Енді ол кісілерге өзіміз барып, тегін істеп беруіміз керек шығар?!
Жұрт неге RSS-арнасы болмаса да “подкаст” сөзіне жабысып қалды?
Ол кісілер “подкаст” сөзіне жабысып қалды деп ойламаймын. Подкасттың орнында басқа да сөз де болар еді. Еркін әңгіме, сұқбат форматында немесе жанрында жасаған контентін жәй ғана «сұқбат», не «әңгіме» дегісі келмейтін сияқты. Ал сол сұқбат пен әңгімені «подкаст» десе, ол «жаңарып» , «түрлене» түсетін сияқты. Оған қоса «заманауи» естіледі, түсінесіз бе?
Мүмкін олар шынымен подкаст жасағысы келген шығар, бірақ сол подкаст деген не деп ізденбеген. Ютубтан көріп жүр ғой «Замандас» , «Дөп сөз» деген подкастарды. Сол ютубта да жарияланатын подкасттардың арғы жағында арнайы технология тұрғанынан хабарсыз. Хабары болса неге жасамайды?
Енді ютубта да жарияланатын, RSS-арнасы бар подкасттарға келсек. Олар көбіне қосымша подкаст-тұғырлар туралы еш жерде айтпайды, жазбайды. Аудиториясына подкастты тұтыну жолдарын көрсетпейді де. Аудиториясын сол ютубта «қамап» ұспат отырғысы келетіндей әсер қалдырады. Формально оларға подкастиң туралы сұрақ қоя алмайсың, себебі, подкасттары ютубқа жарияланса да, бөлек RSS-арнасы бар. Бірақ ол туралы білмесе, RSS-арнаның болғанынан тұтынушыға не пайда? Подкастердің өзі, егер ол RSS-арна бар екенін ешкімге айтпаса, оны не үшін жасады?
Қазір былай жасау керек: RSS-арна жасадың ба? Енді аудиторияңды сол арқылы подкаст тыңдап үйрет, сонда сенің ол жерде де аудиторияң болады.
Это пост о том, как из Youtube-канала сделать подкаст, взяв то, что у них уже есть и добавив то, чего у них пока нет. Для примера решил взять проект Airan Media. Но не подумайте, что это единственный случай в Казнете, когда команда, называет свои разговорные видео на ютубе подкастами. К примеру, есть Esquire Kazakhstan или Нуртас Адамбай. По этому поводу я ранее писал пост, обращение «Вниманию СМИ, которые делают «подкаст»» .
Итак, у Айран Медиа, как и у любого другого ютуб-проекта, уже есть почти все необходимое для запуска подкаста:
Название;
Обложка;
Описание;
Эпизоды.
Рассмотрим эти пункты подробнее.
Название подкаста
Обычно в таких случаях название ютуб-канала становится названием подкаста; рекомендую писать название или на латинице, или на корилице. Если сделать вперемешку, некоторые слушатели не смогут найти подкаст в каталогах. Можно написать оба варианта, как это сделали ребята из Dope soz. В названии подкаста писать, что это подкаст не нужно. Итак понятно, что это подкаст. Варинты названия подкаста Airan Media:
Airan
Airan Media
Айран
Айран Медиа
Airan / Айран
Airan Media / Айран Медиа
Айран Подкаст
Airan Подкаст
Airan Медиа
Обложка подкаста
Так же как и с названием канала, обложка канала может стать обложкой подкаста. Обложка подкаста обязателен только в тех случаях, когда подкаст нужно публиковать на подкаста-платформах. У этих платформ есть свои требования к обложкам:
Обложка подкаста должна быть квадратной, размер от 1400×1400 до 3000×3000 пикселей;
Тип файла JPEG или PNG;
По весу обложки обычно требований нет, но чем меньше он весит, тем лучше.
Желательно, чтобы на обложке подкаста, хорошо читалось название подкаста и было видно ведущего. Если же у подкаста несколько ведущих, думаю можно обойтись только названием подкаста и логотипом вашего медиа. Опять таки, на обложке тоже не нужно писать «подкаст» или «podcast».
То, как обложка вашего подкаста смотрится на разных устройствах, покажет сервис Podcast Cover Art Preview – невероятно полезный инструмент. Там можно увидеть, как обложка подкаст выглядит на Apple Podcasts для iOS и Mac, Google Podcasts, Spotify Podcasts, Pocket Casts, Podcast Addict – это малая часть подкаст-платформ, где будет опубликован ваш подкаст.
Описание подкаста
Описание вашего YouTube канала может стать описанием вашего подкаста. Но не забудьте из описания убрать те моменты, которые есть на ютубе, но не будут на подкасте.
Если вы хотите переписать описание подкаста, я рекомендую написать два-три абзаца вот такого содержания:
То, что ваши слушатели считают правдой и/или с чем согласны или то, во что они верят;
«Сейчас трудно уследить за новостным потоком, но разбираться что к чему нужно… От этого зависит то, как…»
«Важно уметь разговаривать и понимать друг друга…»
«Мы любим спорт, а спорт любит нас…»
То, что ваши слушатели могут ожидать услышать в каждом выпуске. Это такие моменты как, частота выпуска эпизодов, жанр и формат подкаста, ведущие и гости, поднимаемые темы, решаемые проблемы;
То, кому будет интересеи и полезен этот подкаст и ключевые слова для поисковых систем.
Помните: после названия и обложки подкаста, люди читают описание, и потом идут в секцию с эпизодами. Для роста количества аудиторий подкаста, важно написать яское и понятное описание подкаста.
Эпизоды подкаста
Эпизоды подкастов бывают двух видов: аудио и видео. К примеру, вот это аудиоподкаст, а это видеоподкаст. Эпизоды подкаста в аудио воспроизводят все подкаст-приложения. А вот видео, к сожалению, не все. Некоторые подкаст-приложения воспроизводят видео без картинки, как аудио.
Так же и с подкаст-хостингами: везде можно публиковать аудио, и очень редко, когда поддерживается публикация видео. В случае с Airan Media, я рекомендую извлекать из их видеороликов аудио и в описании эпизодов, давать ссылку на видео версию эпизода. Недавно мой мини-опрос показал, что люди хотят иметь выбор: слушать только аудио или смотреть видео.
Так как подкаст это не жанр, то в их подкасте можно публиковать не только то, что на ютуб-канале называют подкастом, а все что там публикуется. Это нормальное решение, но может привести к путанице. В идеале для каждого формата должен быть отдельный RSS-канал. Отдельно для новостей, отдельно для доков, отдельно для разговоров и т.д.
Насчет обложки эпизода подкаста. Название, описание эпизодов подкаста будут идентичны тому, что есть на ютубе, а вот обложку эпизода нужно сделать квадратной. Требования такие же, как и к обложке подкаста. По идее, делать отдельную обложку для эпизода подкаста не обязательно. По умолчанию, там появляется обложка подкаста. Делать отдельную обложку для эпизода подкаста, я считаю хорошим тоном.
Если копируете текст из описания видео на ютубе, учитывайте, что ютуб режет ссылки. Убедитесь, что все ссылки в описаний эпизода подкаста рабочие.
Теперь давайте приступим к той части, чего у ютуб-каналов нет.
Хостинг для подкаста и RSS-канал
Чтобы «подкаст» на ютубе стал подкастом, нужно создать RSS-канал, и не просто RSS-канал, а RSS-канал, который содержит в себе тег <enclosure>. В RSS его добавил Дэйв Уайнер. Тег <enclosure> содержит в себе прямую ссылку на медиафайл, будь это аудио или видео. Для создания такого RSS-канала нужен подкаст-хостинг.
Подкаст-хостинг – это место, где хранится и откуда распространяется вся информация о подкасте: название, обложка, эпизоды, описание и т.д. Подкаст-хостинг объединяет всю эту информацию в файл XML-формата – создает RSS-канал, который содержит в себе тег <enclosure>. С помощью такого RSS-канала подкаст публикуется на таких платформах, как Apple Podcasts, Google Podcasts, CastBox и т.д.
Хостинг для подкастов выполняет точно такую же функцию как ютуб для видео, лишь с одним важным отличием: RSS-канал, который генерирует YouTube не содержит в себе тег <enclosure>. Вы можете убедиться в этом сами. Вот код RSS-канала от ютуб-канала AIRAN, который так же доступен по ссылке:
Вместо <enclosure> RSS-канал, который создает Youtube, содержит в себе только ссылку на страницу, где опубликовано видео, но не прямая ссылка на медиафайл. Именно поэтому разговорные видео на Youtube не подкасты. Для создания подкаста нужен отдельный хостинг, который генерирует RSS-канал с тегом <enclosure>.
В этом моменте вариантов два: делать свой подкаст-хостинг или воспользоваться сторонним.
Сторонние хостинги бывают платные и бесплатные. ТОП бесплатных подкаст-хостингов я собрал здесь. Список хороших сторонних подкаст-хостингов составлю позже, их очень много.
Как подкастер, я прошел весь этот путь: начинал с бесплатного подкаст-хостинга Anchor FM, потом переехал к одному из самых старых подкаст-хостингов Libsyn, а сейчас собрал свои подкасты на собственном подкаст-хостинге – это самый надежный путь.
Критерий выбора подкаст-хостинга примерно такие:
если вы только начинаете делать подкаст и просто пробуете что-то сделать выбирайте бесплатный подкаст-хостинг;
если вы хотите профессионально подойти к делу, то вам нужен какой-нибудь платный подкаст-хостинг с хорошей статистикой;
ну, а если вы думаете о будущем своего подкаста, то вам нужен свой подкаст-хостинг. Свой, значит, что подкаст-хостинг на отдельном домене и хостинге. Я бы не сказал, что создать свой подкаст-хостинг сложно, но человек, который не занимался созданием сайтов, может столкнуться с трудностями. Я помогаю создать подкаст-хостинг для больших и маленьких подкастов, могу помочь и вам.
После того, как все работы по созданию и настройке подкаст-хостинга будут закончены, я передам вам все пароли, и вы сами будете управлять своим подкастом, и он будет принадлежать Вам.
Я никогда не оставляю своих клиентов на полпути, и всегда буду на связи, подскажу решения проблем, дам рекомендации и поделюсь инструментами – бесплатно. Вот примеры моих работ:
Итак, подкаст-хостинг хранит в себе все файлы подкаста и генерирует RSS-канал с тегом <enclosure>. Каждый раз когда на этот хостинг загружается новый эпизод подкаста, этот хостинг обновляет информацию в RSS-канале подкаста, и новый эпизод публикуется на подкаст-площадках. Так работает подкастинг.
Эпизоды подкаста не загружаются на каждую подкаст-платформу по отдельности. Все эпизоды подкаста хранятся в одном месте и распространяются с помощью RSS-канала. Любые изменения внесенные в RSS-канал, применятся на всех подкаст-площадках.
Дистрибуция подкаста
После того, как RSS-канал подкаста создан нужно доставить его до слушателей. Первый шаг: добавить RSS-канал подкаста на подкаст-площадки, то есть, сделать дистрибуцию подкаста.
У каждой площадки есть подробная инструкция как это делать. Некоторым подкаст-приложениям может понадобиться несколько дней, чтобы опубликовать добавленный подкаст. Вот инструкции пяти популярных площадок:
Эту работу каждый может сделать сам, но если нужна помощь – пишите.
Универсальная ссылка на подкаст
После того, как ваш подкаст появится на Apple Podcasts, можно воспользоваться сервисом podcast.kz – этот сервис «создаёт удобную и красивую страницу для подкаста со ссылками на популярные сервисы» , где опубликован ваш подкаст . То есть это одна ссылка, где собраны почти все остальные ссылки на подкаст-площадки. Есть вариант ссылки pc.st, кому как удобно.
В интернете много подобных сервисов, у каждого своя уникальность:
После того, как подкаст создан и опубликован на подкаст-площадках вы наверняка расскажите о нем всему миру. Но, как показывает практика, просто рассказать недостаточно – нужно буквально обучать своих подписчиков слушать ваш подкаст.
Недостаточно один раз показать ссылку на подкаст в сторис и забыть о нем. Так ваш подкаст не наберет аудиторию. Рассказывайте о подкасте, о том, где и как его слушать, как подписаться, как оценить в сторис каждый день. Создавайте подробные, отдельные посты на эти темы.
Можете в начале и конце своих видео показывать на своем примере, как найти и подписаться на ваш подкаст. Вот как обучают своих слушателей подкастеры, эпизоды подкастов которых, слушают миллионы:
Так же, вы можете публиковать отдельные эпизоды подкаста только в аудио – это однозначно привлечет аудиторию на ваш подкаст. «Переливайте» свою аудиторию из одной площадки в другую.
Заключение
После того, как вы сделаете все написанное один раз, остается только публиковать новые эпизоды и показывать своей аудитории, как и где слушать его. Создание RSS-канала и дистрибуция подкаста делается только один раз.
Ознакомившись с этим постом, можно подумать, что подкастинг слишком сложен – это обманчивое представление. Если хотите глубже понимать подкастинг и разбираться в нем, можете послушать эпизоды подкаста «Время подкастинга» – там я объясняю подкастинг еще проще.
Почти каждое СМИ, к которым я обращаюсь по поводу их «подкаста», думает, что я хайпую, пиярюсь на их имени или, что их заказали 🙂 Ни в коем случае. Поясню моменты специально для них.
Перед тем, как чем-то заниматься, детально разберитесь с тем, что это такое и как оно работает. В данном случае речь о подкастинге. Вы может быть уже знаете, что подкастинг не жанр, а технология дистрибуции контента в интернете. Раз уж вы хотите делать подкаст изучите подкастинг чуть глубже просмотра других «подкастов» на ютубе.
Не нужно думать, что я пишу и говорю только о вас. О других я или написал до вас, или буду писать позже. Всё по мере поступления. Послушайте эпизоды QazPodcast, там я уже говорил о многих. Если бы вы не начали делать «подкаст», то у меня к вам не было бы вопросов по этому поводу. Так что, как только у вашего «подкаста» проявляется RSS-канал все вопросы по этому поводу будут закрыты. Ваш случай для меня не первый и наверняка не последний. Вы поймите, что ваш случай для меня очередной кейс. Я не зациклился именно на вашем «подкасте» . Мы решим эти вопросы и вы пойдёте делать свои дела, а я пойду по своему пути.
Мой основной интерес в защите казахстанского подкастинга от подмены понятий. Я бы очень хотел, чтобы подкастинг в Казахстане нормально распространился. А когда вы называете подкастом свои разговоры, вы сильно тормозите этот процесс, и по сути содействуете росту медиабезграмотности среди населения.
Подкастингом я занимаюсь профессионально (если так можно сказать) и ничем другим не занимаюсь. Это сфера, в которой я тружусь вот уже три года. И да, я могу помочь вам решить вашу проблему, всё будет сделано грамотно. Но то, что я пишу вам или о вас, ни коим образом не предполагает и не обязывает вас работать именно со мной. Моё обращение, а в некоторых случаях и требование, создать RSS-канал для «подкаста», не есть коммерческое предложение. Мы можем сотрудничать, без проблем, но я никого, ни к чему не обязываю. Выбор всегда за вами.
Подкастиңмен кәсіби айналысып жүрген үш жылда нақ түсінгенім, қазіргі таңда авторға немесе медиаға өз контентін ешбір шектеусіз таратып, аудиториясымен интернетте тәуелсіз байланыс орнатуға мүмкіндік беретін құралдардың бірі подкастиң екен.
Осындай тәуелсіздік – подкастиңнің түбегейлі принципі. Өйткені 22 жыл бұрын Адам Карри подкастиң идеясын көпшілікке таныстырып, ол идеяны Дэйв Уайнер RSS арқылы іске асырғанда, адамдардың интернеттегі тәуелсіздік деңгейі осындай болуы қалыпты болған.
Содан уақыт өте келе интернетте орталықтандырылған Фейсбук, Ютуб, Инстаграм сынды әлеуметтік желілер мен қызметтер кеңінен тарады. Енді автор, өз аудиториясы сол жерде шоғырланғандықтан, өз контентін сол әлеуметтік желінің қас-қабағына қарап отырып жасауға мәжбүр болды. Орталықтанған қызметтердің талаптарына сай контент жасамаса, оның аккаунты не бұғатталады, не жойылады. Автордан сұрамай, ескертпей, аккаунтын толығымен жойып жіберу жайттары қалыпты болып кетті. Менің ойымша, бұл – әділетсіздік, сөз бостандығына қарама-қайшы және автордың тәуелсіздігін шектейтін құбылыс. Олай болмауы керек. Автор не айтса да, не жазса да өз еркі. Егер заң бұзса, жауапкершілікке тартылып, оның мәселесін сот шешкені абзал. Әрине, бұл – идеалистік ұстаным, толығымен дәл осылай бола қоюы екіталай. Десек те, «олай жасай алмаймыз» деп қол қусырып отыра беру қаншалықты дұрыс?
Шешім: жеке сайт ашу, өз аудиторияңызды сол жерге шоғырландыру. Не жазсаңыз да, не жасасаңыз да, алдымен сол сайтқа салу. Мысалы, мына пост алдымен менің жеке сайтымда жарияланған, содан кейін барып басқа жаққа тарайды. Бұл постқа кім ықпал ете алады? Тек қана мен. Инстраграм, Фейсбук бұл постты жойса да, ол менің сайтымда әрдайым жарияланып тұрады.
Ендігі мәселе. Аудиториямен шектеусіз байланыс орнату. Әзірге оның екі жолын білемін:
Электронды пошта
Подкастиң
Мен әзірге электронды пошта тақырыбын жетік зерттеп үлгермедім, ал подкастиң туралы айтарым бар. Жеке хостиң арқылы таралатын подкастты ешкім шектей алмайды. Сайттың мекені бұғатталса да, оны басқа бір мекенге көшіру – бірнеше минутта шешілетін мәселе. Бір мекен бұғатталса, оның орнына бірден екеуін ашып қоюға болады. Шек жоқ. Автор подкаст бастау үшін еш жерде тіркелуі де керек емес, ешкімнен ешқандай рұқсат алудың да қажеті жоқ. Бұл жерде лицензия, сертификат, рұқсат деген әңгіме жоқ.
Қазіргі таңда подкастиңді жанр деп көрсету үрдісі – осындай тәуелсіз технологияның елімізде көпшілікке таралуын шектеп тұрған факторлардың бірі. Мәселені түсіне тұра «подкасттарына» RSS-арна жасамай отырған БАҚ-тар мен инфлюенсерлер бұл жағдайды ушықтырып отыр. Мұны біліп-білмей істеп отырғаны маған белгісіз.
Оның үстіне подкастиң орталықтандырылмаған технология болғандықтан, аудио десе музыканы ойлайтын біздің аудиторияға подкастқа жазылып, оны тыңдау қиын. Подкастиң әлемінде Ютуб сияқты орталық жоқ. Әр қосымшаның бөлек-бөлек подкасттар қоры бар, интерфейстері де әртүрлі. Сондықтан өзі қиын жағдайды, одан ары қиындатпай, ютубта “подкаст” жасап жүрген мекемелер мен адамдар тезірек RSS-арна жасаса деген ой. Ал жалпы алғанда, шешетін мәселе жетерлік.
Авторға тәуелсіздік беретін технология бар – подкастиң. Ол 20 жылдан астам тарихына қарамастан істеп тұр және жетік дамыған. Ендігі мәселе, елімізде сол технологияны қорғап алып, оны қолдануды аудиторияға үйрету. Егер біз қазір подкаст деген сөйлесу жанры десек, біз осы әлеуметтік желі проблемаларының деңгейінде қала береміз. Ол дегеніңіз сол баяғы сөз бостандығының шектелуіне алып келеді.
Менің подкастиң үшін күресіп жүргенімнің бір себебі осы – автордың тәуелсіздігі.
Негізі әркім подкастын жектынан таратқаны жөн, десек те ондай мүмкіндік бәрінде бола бермейді. Жеке сайт ашу – подкаст жүргізудің ең қауіпсіз жолы, жалпы тұлғаның интернеттегі еркіндігіне апарар жол. Бірақ бұл ақылы қызмет (аса қымбат еме).
Адамдар жаңадан ғана подкаст бастағанда көбіне оның хостиңіне ақша жұмсағысы келмейді. Соны түсінген кейбір подкаст-хостиңдер өз қызметтерін ақысыз ұсынады. Әрине ол 100% тегін емес, олар былай айтқанда «тегін» . Сіз ай сайын ақша төлемесеңіз де, өзіңіз жайлы, тыңдарманыңыз жайлы ақпаратты солармен бөлісіп отырасыз. Ол ақпарат әдетте жарнама берушілерге сатылады. Көптеген тегін қызметтердің ақысы осындай.
Сонымен қатар келесі подкаст-хостиңдерде подкаст бастасаңыз сіздің RSS-арнаңыздың мекені (сілтемесі) сол қызметтің доменіне «байланады» . Бұл деген қауіптің тағы бір түрі. Егер ертең осы қызметтердің қайсыбірі жабылатын болса, ол қызметпен бірге сіздің RSS-арнаңыз да жойылады. Сөйтіп сіз өз оқырмандарыңыздан айырылып қалуыңыз мүмкін. Подкастты басқа хостиңге көшіруге болады, бірақ бұндай қадамдар әдетте тыңдарманнның едәуір азаюына алып келеді.
Әр тегін подкаст-хостиңнің өзіне тән артықшылығы мен кемшілігі бар. Подкаст-хостиңді барлық жайттарды ескере отыра таңдау керек. Егер подкаст деген нәрсені жәй тестілеп көрем десеңіз, төмендегі хостиңдер идеал деуге болады. Ең бастысы бұл хостиңдер келеді-кетеді, ал жеке сайт әрдайым сіздікі болады, демек ол жерде орналасқан подкаст та сіздікі.
Ақысыз подкаст-хостиңдер
CastBox – бұл қызметті тек қана подкаст тыңдауға арналған қосымша ретінде ғана емес, сонымен қатар подкаст-хостиңі ретінде де қолдануға болады. Толығырақ мына жерде жазылған. Бұл – қытайлық компания. Жақында осы қызметте подкаст бастау туралы «Подкастиң негіздері» онлайн-курсына видео-сабақ қосамын.
Mave.Digital – ресейлік тегін подкаст-хостиң. Украина жерінде соғыс бастаған елдің заңдарын бұлжытпай орындайды. Егер сол елдің басшылығына сіздің подкастыңыз, эпизодыңыз ұнамай қалса, күмәніңіз болмасын, ол подкаст та, эпизод та жойылады. Сізге ол жерден көшіп кетуге уақыт берсе рақмет айтыңыз.
Anchor FM – Spotify компаниясына тиесілі подкаст-хостиң. Статистикасы нашар. Өзі подкаст-хостиңі бола тұра RSS-арна дегенді онша ұнатпайды. Менің естуімше Anchor-да орналасқан подкаст эпизодтары Spotify-ға RSS-арнасыз барады. Мұндай процесті подкастиң деп атау – нонсенс. Anchor FM ыңғайы келсе RSS-арнадан арылғысы келеді-ақ, бірақ әзірге ондай қадамдарынан мардымды ештеңе шыға қоймады. Оған қоса ресейліктер бұл хостиңде жарияланған подкасттарды тыңдай алмайды. Соғыс басталғалы Anchor өзін-өзі ресейден бұғаттады. Енді VPN-сіз ол елден ешкім подкаст эпизодын жариялай алмайды да, тыңдай алмайды да.
Подкасттарын RSS-арна арқылы ғана таратып қоймай, видео нұсқасын ютубқа жариялайтын подкастерлер, әдетте қай жерде болмасын тек сол ютубқа ғана сілтемемен бөліседі. Мысалы, жаңа эпизод шыққанда да, подкастқа сілтеме бергенде де. Ал подкаст-тұғырлардың сілтемесін тыңдарман арнайы сұрағанда ғана береді. Сөйте тұра кейде бұл санаттағы подкастерлер «подкасттың аудио-нұсқасын көп адам тыңдамайды» деген ойымен бөліседі. Ол орынды. Мен осындай естігенде ол кісіге мынандай сұрақ қойғым келеді:
Бұрын соңды подкаст тыңдап көрмеген, оны қалай тыңдайтынын білмейтін адам, егер оған подкаст тыңдаудың жолдарын көрсетпесе, ол оны қайдан біледі? Қазақстандағы подкасттың потенциалды тыңдарманы әзірге подкаст тыңдауды білмейді, дағдыланбаған. Оларға альтернатива ұсынып, подкаст тыңдауды үйрету керек. Сонда аудитория болады.
Тыңдарманды ютубқа ғана тартпай, қосымша сілтемелерді беріп отыратын подкастерлер, подкаст-тұғырларда едәуір тыңдарман жинағанын айтады. Оны өзім де көріп отырмын. Мысалы, суретте көрсетілген Тимур Балымбетовтың статистикасын* қарап көріңіз.
Байқауымша мынандай цифрларды тіпті кейбір арналардың ютубқа салған видеолары да жинамайды.
Мен Тимурға сайт ашып, подкастына RSS-арна жасап бердім, ал ол өз аудиториясына подкаст тыңдауды, оған жазылуды көрсетті. Ол жұмысты әлі де жалғастырып келеді. Сөйтіп оның қазір ютубтан басқа жерде де, қосымша аудиториясы бар. Ойлап қарасақ Қазақстанда ютубтан контент тұтынбайтын, видео емес аудионы қалайтын адамдар да бар ғой.
Қазақстанда подкаст тыңдайтын аудитория бар және ол ауқымды. Жасаған контентіңізді тұтынудың басқа да жолы бар екенін көрсетіңіз, аудиторияңызға подкаст тыңдауды үйретіңіз.
*Статистиканы Тимурдың рұқсатын алып жариялап отырмын.
Дорогая редакция, AIRAN Media. На своём ютуб-канале вы публикуете разговорные видео и называете это подкастом. К сожалению, это не подкаст. Давайте объясню подробнее.
Дело в том, что подкаст — это набор аудио- и/или видеофайлов, распространяемых в Интернете через открытый RSS-канал. Подкаст состоит из одного или нескольких эпизодов.
А подкастинг — это процесс распространения коллекции аудио- и/или видеофайлов в Интернете через открытый RSS-канал, то есть технология и жанрам никакого отношения не имеет.
Я честно искал RSS-канал вашего “подкаста” по всем мне известным базам данных: PodcastIndex, Apple Podcasts, Google Podcasts, ListenNotes. Не нашёл.
Подкастинг – это одна из самых свободных, доступных технологии в интернете с 22-летней историей. Мне, как человеку, который профессионально занимается подкастингом в Казахстане, хотелось бы, чтобы эта технология распространилась в нашей стране так же, как и во всём мире.
Дело вот в чём. Отчасти из-за того, что некоторые СМИ публикуют на своих ресурсах разговорные видео без RSS и называют это подкастом, происходит подмена понятий, в следствии чего, у казахстанской аудитории растёт медиаБЕЗграмотность. Аудитория тоже думает, что подкаст – это форма свободного разговора. Эти СМИ путают разговорный жанр с технологией распространения контента.
Я прошу вас, хотите делать подкаст, делайте подкаст. Это делается путём распространения аудио или видео через RSS-канал.
Готов ответить на все ваши вопросы о подкастинге и помочь с созданием RSS-канала для вашего подкаста, а также с его дистрибуцией.
Астана мен Алматыда подкаст-студиялары ашылып жатыр. Әзірге «дыбысты керемет жазатыны бар» деп айта алмаймын. Клиенттерім редактураға жіберген аудиоларынан сапасын анық естіп жүрмін. Подкаст-студиялар аудио сапасына неге көп мән бермейді деп сұрасаңыз менің бір ойым бар:
Өйткені ол студиялар көбіне видео түсіруге бағытталған, сондықтан аудио екінші орында қалатын сияқты. Оларды да түсінуге болады. Қазақстанда тек аудиомен айналысатын студиялар алысқа бармайды екен. Оны 2021 жылы тек аудиоподкастиңмен айналысатын подкаст-студия ашқанда түсіндім. Өкінішке орай ол студияны сол жылы жабуға тура келді.
Көпшіліктің сұрайтыны видео. Адамдар көбінесе көретіні ютубтағы «подкаст» болғандықтан, олар да сол жерде «подкаст» бастағылары келеді. Подкастиң әңгімелесу жанры емес, технология екенін білмегендіктен шығар. Әрине кез келген медианы «подкаст» деп атай салса, ол подкастқа айналып кетпейді. Бейне немесе аудионы подкаст қылу үшін RSS-арна жасау керек. Бұл жерде RSS-арна жасау студияның жұмысы ма, жоқ подкастердің жауапкершілігі ме, әлі талқыланатын мәселе.
Сондықтан қазақстандық аудиомен ғана айналысатын подкаст-студия Қазақстан нарығымен ғана шектелмуі керек екен. Бірден халықаралық деңгейге шығуды ойластырған жөн. Әлемдік подкаст нарықта жұмыс істеу өте тиымды. Мысалы, бір сағаттық сұқбатты редакциялау орташа есеппен 300-400 АҚШ доллары шамасында.
Әлемдік подкаст нарығына шығу тек подкаст-студияларға ғана қатысты емес, қазақстандық кез келген подкастер ағылшын тілінде сапалы контент жасаса өз аудиториясын табады, ал аудитория табыс әкеледі.
Подкастыңызды студияда жазғанда, сол студия жазатын аудионың сапасына мән беріңіз. Әдемі декорация, орналасу орны деген сынды нәрселер әрине жақсы, бірақ, әдетте подкастиңде аудио бірінші орында.
Радует, что теперь и русскоязычные медиа в Казахстане взялись за подкасты. Добро пожаловать! Но и там пока не без тех же самых проблем, что и были с казахоязычными «подкастами». А именно, креаторы местами путают жанр с контентом. Давайте еще раз распишем.
Подкастинг это не разговорный жанр, технология распространения контента. Подробно о том, что такое подкастинг и что такое подкаст я рассказывал вот в этих эпизодах:
Как вы догадываетесь это разные вещи. Если у вас появятся вопросы или нужна будет помощь – пишите, с радостью помогу. Я уже три года фул-тайм занимаюсь только подкастами. Решаю ВСЕ вопросы, касательно подкастов начиная с консультации и обучения, заканчивая подкастом «под ключ» и маркетингом подкаста: podcasting.center.
На написание этого поста сподвигло появление двух «подкастов». Первый называется «Осколки» . Ведущие уже работают над созданием RSS. На связь вышел Yerulan Kussainov.
А второй называется «AIRAN Podcast», «подкаст» пока публикуется только на новостном ютуб-канале AIRAN. Из команды Айран я знаю только Маржан Ельшибаеву. Маржан, давайте создадим RSS для вашего контента и сделаем его реальным подкастом.
Тема, которые поднимаются на этих «подкастах» очень важные и хотелось бы потреблять этот контент как подкаст.
Өз бағдарламаларын подкаст деп атағысы келетін, бірақ RSS-пен жұмыс істегісі келмейтін адамдар үшін мен қаншалықты «ыңғайсыз» екенімді іштей түсінемін.
Біз мазмұнды тұтынудың орталықтандырылған жүйесіне үйреніп қалғанымызды да түсінемін. Подкастиңнің қалай жұмыс істейтінін түсіну қиын. «Немене? Бір подкаст бірден 50 қосымшада жарияланады?! Не үшін? YouTube, TikTok бар ғо…» деп.
Оған қоса «подкаст» сөзі қазір трендте екенін де түсінемін. Сондықтан да көпшілік подкаст бастағысы келетіні таңқаларлық емес, әсіресе БАҚ-тар.
Бірақ! Подкастиңнің 20 жылдық тарихы бар. Подкастиң технология ретінде осы күнге дейін сақталып келгені – адамдар технологияны жанрмен шатастырмағанынан. Егер біз қазір сұхбат пен әңгіме жанрын подкаст деп атасақ, «ертең» подкастиң көпшілікке тарамай қалады. Ол бүкіл әлемде гүлденеді, бірақ Қазақстанда емес. Блогиң сияқты. Бізде екінің бірі блогы жоқ блогер. Instagram, Facebook – бұл әлеуметтік желілердегі аккаунттар, бұл блогтар емес (менің түсінігім бойынша).
Блогиңнің жік-жігін ашып талдау қиын іс. Бірақ подкастиңге келген мүлдем басқа жағдай. Мұнда бәрі анық: аудио/бейне RSS арқылы таратыла ма? Бұл подкаст! RSS жоқ па? Бұл подкаст емес. Болды. Жанрға қатысы жоқ.
«Трендті» ұстанып, подкаст жасағыңыз келе ме? Мархабат, подкаст жасаңыз. Қалай екенін білмейсіз бе? Байланысыңыз: мен сізге бәрін айтып беремін, көрсетемін, үйретемін, тіпті барлық жұмысты да сіз үшін жасап беруге дайынмын.
Мен подкастиңді жақсы көремін және оның Қазақстанда дұрыс түсінігі таралғанын қалаймын.
Әр қиындық ішінде мүмкіндік жатыр. Маған көпшілікке төтеп беру оңай емес, бірақ бұл күрес маған біраз мүмкіндіктер ашып жатыр. Сондықтан сіз де подкастиңнің «қиындығына» мойымай, оның сізге берер мүмкіндіктерін ойлап қойыңыз.
